Mitolojik Temel Bilgi ve Hikayeler

15 Aralık 2016 Perşembe

Mısır Mitolojisi

          Ademoğlu var olduğundan bu yana olağanüstü olaylara ve varlıklara ilgi duymuş ve inanmak istemiştir. Özellikle yaşadıkları dönemde doğa olayları gibi akıl erdiremedikleri bir sürü olağan dışı olguları bir tanrının ya da birden çok tanrının yaptığını düşünmüş, yorumlamış ve zamanla benimsemeye başlamışlardır. Tabi ki de bununla birlikte kehanetler, efsaneler, masallar ve mitler  ortaya çıkmıştır.


          Tarihin tozlu sayfalarına şöyle bir baktığımızda mısır mitolojisi geçmişin en eski ve en zengin mitolojisi olduğunu görmekteyiz. Hiyeroglif yazısıyla tarihin en farklı ve ilgi çekici mitolojisi olmayı  başarmıştır. Dini genel olarak politesitik, henoteistik ve zaman zaman monoteistik bir yapıya sahip olan mısır mitolojisi kütüphanelerin tozlu raflarına yer edinmeyi başarmıştır.


Yaradılış, Var Olış ve Başlangıç

        
          İbrahimi dinler öncesi, yaklaşık 3 bin yıl önce, yarı insan yarı hayvan tanrıların tasvir edildiği mısır mitolojisinde; başlangıçta evrenin kaosun kara sularıyla dolu olduğuna inanılırdı.
          İlk tanrı, Re-Atum, her sene olduğu gibi Nil nehrinin taşan sularından yükselerek ortaya çıktı. Re-Atum’ dan Tefnut (Nem) ve Şu (Hava) ortaya çıktı. Şu ve Tefnut’ un Nut (Gök) ve Geb (Yer) adında iki çocuğu olduğu zaman dünya yaratıldı. Şu ve Tefnut, karanlık ve bilinmezlik içinde gezerken kayboldu. Re-Atum gözünü onları aramaya gönderdi ve onlara kavuştuğunda döktüğü sevinç gözyaşları insanlara dönüştü ve böylelikle insanoğlu yaratılmış oldu. Daha sonra Şu ve Tefnut’ un  Osiris ve Seth adında iki oğlu dünyaya geldi. Seth dünyaya geldiğinde kainatı büyük bir korku ve kötülük sardı. Osiris ise Mısır kralı oldu. Seth erkek kardeşini öldürerek parçalara ayırdı ve  kendisini Mısır kralı olarak ilan etti. Osirisin karısı İsis kocasının parçalarını toplayarak oğlu Horus’ u yarattı. Horus babasını öldürenin Seth olduğunu öğrenince Seth’e savaş açtı ve Mısır tahtına oturdu ve böylelikle firavun soyunun başlangıcı atılmış oldu.

RA


          Güneş tanrısı ve yaratıcı olarak bilinir. Şahin kafalı insan biçiminde tasvir edilir. Phoenix’ e benzer bir özelliği vardır; her sabah ateşlerin içinden tekrar doğar. Bu yüzden sembolü güneştir. E.A. Walls Budge’ a göre Mısırlılara göre Ra Mısır’ın tek tanrısıydı (monteizm). Diğer tanrılar Ra’ nın parçalarını oluşturuyorlardı.

TEFNUT


          Bulutların tanrıçası, Ra’ nın kızı ve Şu’ nun eşidir. Aslan başlı bir kadın olarak tasvir edilir.

ŞU



          Ra’ nın bir kadınla birlikte olmadan kendi kudretiyle yarattığına inanılır. Geb ve Nut’ un babasıdır. Tefnut’ la birlikte Heliopolis’ teki dokuz tanrının ilk çiftini oluşturur. Ra-Atum’ un kudretli gücünün bedene bürünmüş hali olarak tasvir edilir. Rüzgarın ve atmosferin tanrısıdır.

NUT


          Şu ve Tefnut’ un kızı Geb’in karısıdır. Gökyüzü tanrıçasıdır. Güneş ve Ay Nut’ un vücudu etrafında dönmesiyle gece ve gündüzün gerçekleştiğine inanılır. Nut’ un Geb ‘ten Osiris, İsis, Seth ve Nephthys adında iki kız iki oğlu olmuştur.

GEB


          Şu ve Tefnut’ un oğlu Nut’ un eşidir. Dünya tanrısıdır. Kutsal hayvanı ve sembolü kazdır. Bununla birlikte toprak tanrısı olduğu da söylenir. Osiris, İsis, Seth ve Nephthys’ in babasıdır.

İSİS



          Nut ve Geb’ in kızı Osiris’ in karısı Horus’ un annesidir. Anneliği, tedaviyi ve büyüyü simgeler. Piramit yazıtlarıyla Horus, İsis’ in kutsal memelerinden emzirilen çocuk olarak gösterilmiştir. İsis ölüler kitabında hayat verici ve ölümün gıdası olarak gösterilmiştir. Rivayete göre İsis' in ilk kobrayı yaratmasının sebebi Ra' ya büyü yapıp gizli ismini öğrenmek olduğu söylenir. 

OSİRİS



          Geb ve Nut’ un oğlu İsis’ in kocası kardeşi Seth’ in aksine iyilik ve diriliş tanrısıdır. Yeraltı dünyasının hakimidir. Kural koyucu, koruyucudur. Rivayete göre, Nephthys, İsis gibi davranarak Osiris’ i baştan çıkarmış ve Anubis’ i doğurmuştur. Başındaki şapka yukarı ve aşağı Mısır’ ı simgeler.


NEPHTHYS



          Geb ve Nut’ un kızı Seth’ in karısı Anubis’ in annesidir. Ölümü ve yok olmayı temsil eder. İsminin manası “Evin Hanımı” yani Horus’ a bağlı olan gökyüzü anlamına gelir.


SETH



          Geb ve Nut’ un oğlu Nephthys ‘in kocasıdır. Kötülük tanrısıdır. Bir eşeği anımsatan kırmızı saçlı ve büyük kulaklı bir hayali hayvan olarak temsil edilir.

0 yorum:

Yorum Gönder

Copyright © Mithos-Logos

Kaynak: Blogger | Tasarım Düzenleme ve Türkçeleştirme: Şahin KILINÇ

Sayfa Başına Dön